Pod pojęciem chromianowania na żółto (potocznie nazywanego także „cynkowaniem na żółto”) rozumie się proces z zakresu galwanotechniki, w którym już ocynkowane powierzchnie są dodatkowo uszlachetniane poprzez żółtą pasywację. Efektem jest charakterystyczna żółtawa do złotej powierzchnia, która jest zarówno estetyczna, jak i odporna na korozję.
Jak działa chromianowanie na żółto?
-
Warstwa cynku jako podstawa
Najpierw metal (np. stal) jest cynkowany, czy to poprzez cynkowanie galwaniczne, czy ogniowe. Ta warstwa cynku stanowi bazę dla procesu chromianowania.
-
Obróbka chemiczna
Następnie przeprowadza się pasywację lub chromianowanie. W przypadku wariantu żółtego w procesie tym, dzięki specjalnemu roztworowi chromianowemu, powstaje typowy żółty do złotego odcień.- W przeszłości często stosowano chrom(VI), który obecnie jest w dużej mierze regulowany lub zakazany.
- Nowoczesne systemy coraz częściej bazują na chromie(III), aby spełnić wymogi środowiskowe i zdrowotne.
-
Powstawanie koloru
Powierzchnia cynku reaguje ze składnikami roztworu chromianowego, tworząc warstwę konwersyjną („warstwę chromianową”). Wzmacnia ona ochronę przed korozją i nadaje typowy żółto-złoty kolor.
Dlaczego chromianowanie na żółto?
- Poprawa estetyki: Żółto-złota powierzchnia jest dekoracyjna i poszukiwana w wielu branżach, np. w produkcji okuć, śrub czy elementów ozdobnych.
- Dodatkowa ochrona przed korozją: Warstwa chromianowa dodatkowo zabezpiecza cynk przed utlenianiem.
- Sprawdzony standard: Od dziesięcioleci elementy chromianowane na żółto uchodzą za wzór odporności korozyjnej połączonej z atrakcyjnym wyglądem.
Bez chromu(VI) vs. z chromem(VI)
- Zawierający chrom(VI): Starsze, powszechnie stosowane metody. Intensywnie żółte zabarwienie, jednak obecnie mocno regulowane lub zakazane ze względu na szkodliwy wpływ na środowisko i zdrowie.
- Bazujący na chromie(III): Znacznie bezpieczniejszy dla środowiska i zdrowia, kolor może być mniej intensywny, lecz technologia spełnia aktualne normy i stale się rozwija.
Zalety i ograniczenia chromianowania na żółto
Zalety
- Charakterystyczny żółto-złoty wygląd
- Dodatkowa ochrona korozyjna w porównaniu z samym cynkiem
- Szerokie zastosowanie, m.in. w motoryzacji, elektronice i gospodarstwie domowym
Wady
- Wymogi środowiskowe przy procesach z chromem(VI)
- Ograniczenie do odcieni żółtych/złotych
- Jakość silnie zależna od przygotowania i jakości warstwy cynku
Wniosek
Chromianowanie na żółto to obróbka wtórna ocynkowanych powierzchni, w wyniku której powstaje żółta lub złota warstwa chromianowa. Warstwa ta wzmacnia ochronę przed korozją i nadaje elementowi charakterystyczny żółto-złoty wygląd. Podczas gdy dawniej stosowano głównie roztwory zawierające chrom(VI), dziś coraz częściej używa się systemów opartych na chromie(III), aby sprostać wymaganiom środowiskowym i zdrowotnym. Mimo różnic w intensywności barwy i przebiegu procesu, powierzchnie chromianowane na żółto pozostają jedną z najpopularniejszych i najczęściej stosowanych metod w galwanice.